Een veelbelovende medische doorbraak biedt nieuwe hoop voor mensen met de ziekte van Parkinson en andere aandoeningen. Adaptieve deep brain stimulation (aDBS), een innovatieve behandelmethode met zelfgestuurde elektroden, vermindert symptomen zoals trillen en beven door alleen in actie te komen wanneer dat nodig is.
Hoe werkt aDBS?
De behandeling maakt gebruik van elektroden die door een neurochirurg in specifieke delen van de hersenen worden geplaatst, vergelijkbaar met de traditionele deep brain stimulation (DBS). Waar gewone DBS continu elektrische pulsen afgeeft, monitort aDBS continu de hersensignalen. Op basis van deze signalen bepaalt het systeem of stimulatie nodig is. Dit zorgt ervoor dat alleen bij verstoringen in de hersenactiviteit pulsen worden gegeven, wat symptomen vermindert zonder onnodige stimulatie.
Volgens neuroloog Martijn Beudel van het Amsterdam UMC biedt de techniek een op maat gemaakte oplossing: “De eigen hersenen sturen de pulsen aan. Hierdoor hopen we dat patiënten minder bijwerkingen ervaren en mogelijk meer effect merken.”
Eerste patiënt wereldwijd
Het onderzoek naar aDBS loopt al tien jaar aan het Amsterdam UMC, en onlangs kreeg de eerste patiënt deze behandeling buiten onderzoeksverband. Deze 47-jarige man, die al eerder normale DBS had ondergaan, bleef last houden van bijwerkingen. “We hebben zijn bestaande systeem geüpdatet,” legt Beudel uit. “Hij krijgt nu alleen nog stimulatie wanneer zijn hersenen aangeven dat dit nodig is.” De man is hiermee de eerste ter wereld met een geavanceerd systeem dat aangepast is aan zijn individuele hersenactiviteit.
Voordelen van de nieuwe methode
ADBS biedt een oplossing voor patiënten bij wie traditionele DBS onvoldoende werkt of bijwerkingen veroorzaakt. Deze nieuwe techniek is veilig en direct beschikbaar voor ziekenhuisgebruik. Patiënten met een bestaande DBS kunnen zonder extra operaties overstappen, omdat alleen het softwaregedeelte van het systeem hoeft te worden geüpdatet.
Wat is de ziekte van Parkinson?
De ziekte van Parkinson is een ongeneeslijke hersenaandoening die vooral voorkomt bij mensen tussen de vijftig en zestig jaar. Het ontstaat door een tekort aan dopamine, wat leidt tot symptomen zoals trage bewegingen, spierstijfheid, trillingen, en moeite met balans en lopen. Naast fysieke symptomen kunnen ook gedrags- en cognitieve problemen optreden.
In Nederland werden in 2019 ruim 52.900 mensen met parkinsonisme geregistreerd, waarvan de ziekte van Parkinson de meest voorkomende vorm is.
Toekomstperspectief
Hoewel aDBS veelbelovend is, wil Beudel eerst onderzoeken of deze methode voor alle patiënten effectief is, ook voor diegenen zonder bijwerkingen van traditionele DBS. De eerste stappen voor vervolgonderzoek zijn al gezet.
Met de ontwikkeling van aDBS wordt een belangrijke stap gezet in de behandeling van bewegingsstoornissen, en het biedt hoop op een betere kwaliteit van leven voor duizenden patiënten.