Steeds vaker zijn burgerhulpverleners al begonnen met reanimeren voordat de ambulance arriveert. Dit komt door het oproepsysteem HartslagNu, dat vrijwilligers direct inschakelt om hulp te bieden bij een hartstilstand. In 2024 werden 12.726 vrijwilligers opgeroepen, een stijging van 20 procent ten opzichte van 2019.
Snelle reanimatie vergroot overlevingskansen
Jaarlijks krijgen ongeveer 17.000 mensen in Nederland een hartstilstand buiten het ziekenhuis. Bij een melding via 112 stuurt de meldkamer zo snel mogelijk twee ambulances naar het slachtoffer. De gemiddelde aanrijtijd van een ambulance is tien minuten, maar elke minuut zonder reanimatie verlaagt de overlevingskans aanzienlijk. Voor een maximale kans op overleven moet binnen zes minuten worden gestart met reanimeren.
Daarom worden sinds 2008 burgerhulpverleners ingezet. Zij wonen in de buurt van het slachtoffer en ontvangen via een app een oproep om direct in actie te komen. “Op deze manier redden we elk jaar een vliegtuig vol mensen,” zegt Aart Bosmans, bestuurslid van HartslagNu en voormalig ambulanceverpleegkundige.
Meer vrijwilligers in actie
Het aantal vrijwilligers dat zich aanmeldt én daadwerkelijk op een oproep reageert, stijgt gestaag. In 2024 accepteerde 87,5 procent van de opgeroepen vrijwilligers de hulpvraag, een stijging van 14 procentpunten ten opzichte van 2020. Ook starten zij steeds vaker daadwerkelijk met reanimeren: in 79,2 procent van de oproepen in 2024 gebeurde dit, vergeleken met 73,5 procent in eerdere jaren.
Toch zijn er situaties waarin hulp niet mogelijk is. Soms overlijdt het slachtoffer voordat een vrijwilliger arriveert of staat familie reanimatie niet toe.
Groeiende bekendheid en verbeterde technologie
De groei van het aantal actieve burgerhulpverleners komt deels door meer aandacht vanuit gemeenten. Zo investeert de gemeente Apeldoorn in extra automatische externe defibrillators (AED’s), die door hulpverleners worden gebruikt om het hartritme te herstellen.
Daarnaast wordt burgerhulpverlening steeds bekender. “Mensen zien in hun omgeving hoe belangrijk snelle hulp is en willen iets kunnen betekenen voor hun naasten,” aldus Bosmans.
Ook technische verbeteringen dragen bij aan de effectiviteit. Waar oproepen eerder via sms werden verstuurd, worden ze nu via een app verzonden, die zelfs door de stille modus van een telefoon heen werkt.
Extra ondersteuning voor vrijwilligers
Vrijwilligers volgen een training en zijn verzekerd tegen eventuele schade tijdens hun hulpverlening. “We willen niet dat iemand opdraait voor een omgevallen vaas,” zegt Bosmans. Daarnaast kunnen vrijwilligers na een reanimatie terecht bij HartslagNu voor mentale ondersteuning en contact met lotgenoten via het platform HartslagSamen.
Het doel is om de overlevingskans bij een hartstilstand te verhogen van 25 naar 40 procent. Hoe dit het beste kan worden gerealiseerd, wordt momenteel onderzocht door Amsterdam UMC in samenwerking met HartslagNu. “Elke extra geredde persoon is een enorme winst,” besluit Bosmans.